O Baro, baro primašis

     Varekana mek čirla o lačho Deloro kerďa le Romen a diňas len andre bari koloňija. A oda, so pes andre odi osada ačhiľas šunďom mira phura babatar, šunen.

Andre odi koloňija bešenas duj bare primaša, jekhes the avres ehas peskeri banda so phirnas te bašavel. Čačes, oda ehas bare lavutara, kajsen na arakhľanas aňi Peštate. Aľe ola primáša jekh avres igen narado dikhenas. Sako pal peste gondoľmlas, hoj ov hino bareder lavutaris. Te on pen dujdžene arakhenas, ta pre peste le dandenca žgritinenas.

Aľe mek buter pen narado dikhenas lengere romňija, o čhiba lende ehas sar čhura, rakinenas peske sar te len o benga andre jag ispidenas. Varekana penge pernas andro bala u balendar pen pal e phuv cirdenas.

O Feris ehas phureder primašis, leskeri romňi e Lola džanelas te pokerel. Aľe ačhiľas pes so aňi o Deloro na kamľas sar andre paramisi. Le primašengere romňenge andre jekh rat uľile muršora. Soduj džene ehas šukar, kalore, o jakhora sar momeľa a o balora sar angruscora.

O Feris phenďa, hoj pre choľi le Bariske peskere čhastar ľikerla avri ajse primašis, hoj leske phundrona o vudara ko grofi the ko kraľa. Na užarďa aňi kana le čhavores lanďarna, imar leske andro cikne anguštora ispidelas o vonos. Le čhaske diňas nav Jag, hoj leskere giľa jagaha te labaren o jile le Romenge, le gorenge ale negbuter le range.

O Baris thoďa e lavuta pre koliska, kaj pašľolas leskero čhavoro a phenďa: „Mro čho, dav tuke nav Bari, hoj te aves nekbareder primašis pre amari phuv, hoj tire giľa te giľavel e balvaj, o čirikla, the o paňi. Kamav te sikhavel le Feriske, hoj tu aveha bareder primašis sar leskero čhavo..."

O muršora mek aňi te phirel na džanenas, mek andre vastora o lavuti na uľikernas, imar o dada len te bašavel sikhavnas. O Feris andre choľi merlas, hoj leskero čhavo, e Jag, na kamelas te sikhľol. Te bašavlas, ta sar leske vareko tel o naja o kandre te ispidelas. Aňi o Baris te sikhľol na kamelas, aľe o dad leske sakovar phenelas: "Ej, ča tu sikhľuv, mro čho, bo Romes ča e lavuta džidžarla, la lavutaha tele khak tut dochudeha na ča maškar o lačhe Roma, aľe the maškar o bare raja!" O Baris peske le dadeskere lava iľas kijo jilo, radišagoha andro jilo sikhľolas. O čhavo,  e Jag, pro Baris chalas choľi, hoj ča les o Roma ašaren, the o gore a les ňiko.

E Lola kada našťi andro jilo preľikerďa, hoj o Baris feder lavutaris sar lakero čhavo, ta phenďa, hoj le Baris pokerla. Te kamľas le Baris te pokerel, kampľa lake pre jepaš rat te džal andre mulaňi bar u pal o hrobos te čhingerel čar, so pes vičinel rikoňali mol. Sar džalas, o čhon na sitinlas aňi o čercheňa na labonas. Andre mulaňi bar paš o hrobos ačhelas baro rikono u o jakha leske labonas ľoľa jagaha, sar la dikhľa bašolas, paľis muterďa pre odi čar u našľiľas. E Lola bešťa maškar o hrobi a užarlas kana pre khangeri chudela te marel e ora. Pro kerestos bešťa o kuvikos a giľaďa, e Lola predaranďiľa až izdralas. A pre khangeri chudňa te marel e ora. Čhingerďa avri e cinďi čar e Lola, e čar peske prikikidňas pro jilo a denašelas khere. Khere rozphurdňa e jag, čhiďa upre kašta, e čar thod'a andre piri a čhiďa ča sikra paňori. Chudňa te tavel, rozmukľa peskere bare kale bala, učharďa lenca e piri, o paňi taďolas u oj vakerlas o keriben: "Zoraľi zor, zoraleder sar o kham, sar o čhon, sar e phuv, chav tumaro jiloro, the tumaro ratoro, keren le Baristar rikones!" E para andre lakere bala kerlas čercheňa, aľe ola čerche­ňa pen kernas kandrenge. Sar eňavar phenďa o keriben, dikhľas andre piri u la čaratar pes kerďa rikono. Andre la­kere jakha radišagostar jag zalabiľas. O rikono andral e piri denašťa avri u paš o vudar lake dukhaha zabašča u denašelas, korkoro na džanelas kaj... Darandutno na džanelas, so pes leha jekhvarestar ačhiľas, aňi kor­koro na paťalas, hoj hino rikono. Upral e koloňija labolas o baro čhon, zabašča pre leste u denašelas dureder. Anglo manuša pes garuvlas, aľe sar bokhaľiľas, so ča pal peste o pindre cirdelas, prastanďiľas andro gav, či les vareko na dela vareso te chal. Sar les šunde o rikone, bašonas pre leste, mišto les na dochale, dandernas les, bo on džanenas, hoj ov nane rikono. O raklore, sar šunde, hoj an­dro gav bašon o rikone, ile kašta andro vasta u le Baris tradne avri. Ale so akana kerla? Merla bokhatar, aľe the avkes, so leske hin kale rikoňaleskere dživipnastar? O phariben mišto les na tasaďa u o rikoňalo jilo andre le­ste rovelas, sar les e dukh pregeľas, denašelas a denašelas, vešenca the maľenca. Avľas andre koloňija, kaj ehas ča čorikane kherora, kamľas te bašol, ale daranďiľas, hoj the adari les tradena. Pašľiľa kijo vudar a užarlas. Andral o kher avľas avri šukar čhaj, vičinlas pes Šejinka. E Šejin­ka ehas igen šukar čhaj, o muj kalosegno, o bare bala kale sar angara u o jakha sar momeľa. O Baris pes na ľikerďa, ušťiľa a pašľiľa lake tel o pindre. E Šejinka daranďiľa, pro rikono vičinďa, džas ... džas... Aľe andral o kher avle avri o čhave, gele kijo rikono a vičinenas, - ri­kono aviľas! Marnas pen pre leste, sako les kamelas angla peste. Le Bariha o čhave kernas so kamenas, maškro čhave bisterďa, hoj hino rikono. E Šejinka le rikoneske anďa šuko maro the andro čaroro zumin. O Baris sar chaľa až pro jakha predikhľa. Och, savi šukar čhaj, gon-oľinďa peske o Baris, te avke šaj vakerlas, phenelas lake oda. La Šejinkakero dad pes vičinlas Charno. O Charno ňilaje the jarone pašal o paňi čhingerlas o raňora pal o verbi a kerlas lendar cikne košara, the bare bareder u the ajse bare sar jepaš lengero kher, oda le gorenge pro cikne phusa, the pre šuki čar. Jevende kerlas o Char­no cikne balaňora, roja the lopatki anglo gorija. O Baris pes ča nekbuter pašal e Šejinka bonďarlas... E Šejinka phirelas pal o gava te bikenavel o košara. Oj jekheha phirelas pal o khera u o buter košara mukelas paš o Baris. Vašoda leske mindik anelas kotor maroro u varekana the balevasoro...

     Aľe pre le Charneskero kher peľas bari bibacht. Leskeri romňi e Cikňi igen nasvaľiľas u the pro jakha koraľolas. O romňija lake tavnas sascipenaskere čara, o nasvaľipen zagenenas, aľe ňič la na sasťarlas... E Cikňi sas bu­ter muľi sar džiďi. E Šejinka sar dikhľas, hoj e daj šaj merel, phenďa le dadeske hoj oj džal andro svetos te rodel ajsi čar, so lenge la da sasťarla. O Charno pal oda na kamľas aňi te šunel, so ov kerla le čhavenca bije Šejinka? Aľe e Šejinka peske pekľa marikľi, phandľa la andro khosnoro, čumidľa la da, le čhaven the savoren andre koloňija. O Baris radišagostar, hoj the ov džal, pes la Šejinkake ča paš e rokľa ľiíkerlas. Aľe o Charno les le šeleha phandľa, hoj la Šejinkaha te na džal. O rikono pal e Še­jinka dukhades bašolas, sar te runďahas, čhivkerlas peha, kamľas o šele te danderel, aľe našťi. Sar pal late rovlas leskero rikonalo jilo.

E Šejinka imar but ďivesa phirelas, gav gavestar a phučelas ko lakera da avri sasťarla. Jekh ďives avľas tel o baro kalo veš. Džalas le vešeha, o kaštune baronas jekh paš aver, hoj našťi geľas dureder. Čhiďa pes tel o kaštuno andre čar u kamľas odoj te užarel ko tosara. Ehas igen bokhaľi u andral o pindre lake čuľalas o rat u igen da-ralas. Sar raťiľa, la daratar izdralas, akor lake avľas pre goďi o rikono, te avkes paš late elas, aňi na daranďiľahas. U adaj jekhvareste o rikono pes čhiďa pre late, čumidelas lake o muj, o vasta the o pindre. E Šejinka les kikidňa kija peste a tiž les čumidelas pro piskos.

O rikono dikhelas pre late, kamľahas lake vareso te phenel, ale našťi vakerďa, ča zabašča. E Šejinka dikhelas pre leste u dikhľa, hoj lake kamel vareso te phenel u oj avka kamelas te džanel, so la daha the le čhavenca. Ob-chudňa les pašal e men u thoďa pre leste o šero, zasuťa. O Baris aňi e jakh andre na phandľa, daralas vaš peskeri chulaňi. Aľe avľas e jepaš rat, chudňas te phurdel bari balvaj, o kaštune dži kije phuv banďonas, herminlas u marnas o perumi. E Šejinka ušťiľa upre u igen daranďiľas, obchudňa le rikones u kija leste pes ispidelas. A jekhvarestar terďolas paš lende romňi kaľi sar phuv, o gada pre late čhingerde, ča žuže patave, o bala bare, ta-lam šoha na ehas uchamen, o dumo kije phuv banďardo o andral o muj lake dičholas ča jekh baro dand. E Šejinka daratar izdralas, imar džanelas, hoj odi romňi hiňi e baba Jaguňi andral e paramisi.

E Jaguňi dikhel pre Šejinka, o jakha lake labon sar momeľa. Pre Šejinka vičinďa: "Čhaje, so adaj rodes pre jepaš rat, sar o mule phiren?" O rikono tiš daranďiľas, ta pre Jaguňi choľaha bašolas. E Šejinka la Jaguňake phen-ďa pal e daj, sar nasvaľiľas u hoj rodel ajsi čar, so la sasťarlas.

E Jaguňi sar šunďa, so e Šejinka rodel, asanďiľas avkes, hoj o veš izdralas u paľis phenďa: "Me mištes džanav pre soste hiňi tiri daj nasvaľi, aľe me la na sasťarava, bo me na rado dikhav le Romen. Dikhes o Deloro man na diňas šukariben, vašoda som bengiňaľi. O veša the e čar man garuvel angla le manušengere jakha. U akana aven andre miri diz!" U mukľas pes te džal la vešeha.

O Baris džanelas, hoj e Jaguňi len chala pal o svetos, chudňas pre late te bašol, kamľas la te čhingerel. E Ja­guňi pre leste vičinďa: "Čit, tu kirno rikono, bo dandenca tut čhingerava!"

E Šejinka obchudňa le rikones u phenďa leske, čit, ma bašuv! Džanas le vešeha, andro veš ehas baro šitiša-gos, imar polokes avlas o ď ives, sar avle telo baro kalo diz. Tel e diz ehas bari chev maškar o bara. E Jaguňi len ľigenďa andre odi chev. The odoj ehas šišitno the šil. E Ja­guňi lenge phenďa, hoj pes odari na troman te čalavel u našľiľas. Upral o šero lenge prastalas baro čiriklo. E Še­jinka andre dar ehas rado, hoj paš late hin vareko džido. Zorales obchudňas le rikones the leskere jakha labonas. U jekhvareste, sar telal e phuv šunďolas roviben the jagatišagos. O rikono chudňas te ňuchinel, the te bašol u paľis chudňa te rodel. E Šejinka džalas pal leste. Odoj andre chev arakhle mek aver bareder chev, aľe pre odi ehas trastune mreži... Pal o mreži ehas varesave manuša. O rikono chudňas te bašol. U akor jekh manuš phenďa ro-vindos: "Čhaje, phundrav! Phundrav, bo e Jaguňi amen kamel džiden adaj te parunel!"

     E Šejinka našťi phundraďa, bo andro vudar na has  kľeja. Pal e phuv rodelas le vasteha. Aľe avľas o rikono, chudňas le labenca te čhivkerel o bara, tel o bara vareso labiľas u oda ehas e kľeja. E Šejinka e kľeja vazdňa u phundraďa o vudar. Aľe andr´oda pen pre lende čhide bare kale čirikle, marnas len zobakenca u kamle lenge te kidel avri o jakha. E Šejinka marlas le čiriklen le vastenca, o rikono len chudelas u čhinelas. O pora le čiriklendar prastanas sar te vareko e perňica te pharaďahas.

Le nekbareder čiriklestar pes kerďa e Jaguňi, vičinďa: "Savore tumen chava pal o svetos! Našťi avri ačhav le Romen, lengero bašaviben, giľaviben the lengero šuka-riben. Man o Deloro igen marďa, kajsa džungaľa man kerďa, vašoda pro Roma rušav! Som beng pro Roma a chava the tumen!" U paľis pes kerďa čirikleske u le zo-bakoha marlas nekbuter la Šejinka. O rikono imar na birinlas, e cipa pre leste ehas sa čhingerďi u o rat lestar čuľalas. The la Šejinkatar čuľalas o rat. O kale pora le čiri­klendar prastanas, bo igen bari balvaj phurdelas. O baro čiriklo pes čhiďa pre Šejinka, o rikono choľaha  pre leste chučľa u rozdanderďa les. Aľe so pes ačhiľas. Le čiri­klestar pes pale ačhiľas e Jaguňi, aľe imar latar džalas kalo thuv. Andral oda thuv avľa avri primašis andro kale gada, andro vast leste ehas e lavuta. O primašis avľa kijo rikono u phenďa: "Bari, tu baro primašis, ušťi!" An-dral e ratvaľi cipa pes polokes hazdelas upre šukar romano čhavo. E Šejinka porarďa o jakha, dikhelas sar muľi. O primašis diňa e lavuta le Bariske, phenďa: "Šun, Bari, the me somas baro lavutaris, aľe hoj na kamavas la Jaguňa, pokerďa man the muľarďa. But Romen chaľa pal o svetos, aľe tu Bari the e Šejinka phagľan lakero voďi, imar buter le Romen na muľarla! Vašoda le kadi lavuta, bo andre tire vasta anela bacht savore Romenge lavutarenge. O jilo le barvalenge the le čore gorenge. Ena feder, sar šunena tire giľa. Bašaveha le grofenge the le bare range. Kadi lavuta tuke trin kamibena anela, aľe ča akor, sar tuke e lavuta kijo jilo kikideha."

     O Baris iľas e lavuta, čumidľa la. Androda o primaš­is našľiľa. Akana palal o trasta avle avri o lavutara u la Še-jinkake the le Bariske bašade šukar romaňi giľi. E kaľi diz našľiľa u o lavutara the o Baris la Šejinkaha pen arakhle pre bari zeleno maľa. Šukar pen ile le lavutarendar u sako džalas peske khere. E Šejinka le Bariha but džives džanas, aľe igen radisaľile sar dikhle peskeri koloňija. Ke Šejinka ehas pherdo kher Roma, lakeri daj e Cikňi merelas. O Baris avľas kijo haďos, thoďa peske e lavuta pro jilo u phenďa: „Mro Deloro de, hoj e Cikňi te sasťol!" O Roma sa muľile, e Cikňi dikhľas pro jakha, o nasvaľiben pal late peľas tele. E Šejinka la dake the le dadeske peľas andre angaľi. Andre koloňija ehas baro radišagos. O Baris trin ďives the trin raťa bašavlas, o Roma khelenas the giľavnas. Aľe le Bariske pes kamľas khere te kidel. E Šejinka igen rovelas, sar leha džalas le dromeha. Sar e Šejinka kamľas pale te visaľol, o Baris lake phenďa: „Šejinko av miri romňi! Te tu man romeske na kameha, miri lavuta šoha na bašavela pro kheľiben, miri lavuta ča rovela u o manuša apsa na kamen!"

E Šejinka leske peľas andre angaľi, phenďa: „Bari, te tu man romňake na iľalas, ta o jilo andre ma dukhatar phariľahas!“ Avkes peske pele andre angaľi.

Sar avľas o Baris khere, the odoj ehas baro radišagos. E Ida iľas vera, hoj imar šoha na čarinela a ňikas na pokerla.

O Baris ehas baro primašis, bašavlas le grofenge, le bare range, ba bašaďa the pre la princeznakero bijav.

O Baris, o baro primašis na muľas, dživel dži adaďives andre le primašengre jile. U o Roma užaren kana kajse bare primaša uľona.